اصغر فتحی

احمد کسروی، نویسنده، پژوهشگر و زبان شناس ایرانی در قرن بیستم بود. کسروی خواستار مبارزه با «واپس‌ماندگی فکری و علمی» و روشن‌گری و خردگرایی در تمامی وجوه زندگانی بود. وی بنیانگذار جنبشی سیاسی اجتماعی با هدف ساختن یک «هویت ایرانیِ سکولار» در جامعهٔ ایران، موسوم به جنبش «پاک‌دینی» بود که در دوره‌ای از حکومت پهلوی شکل گرف. وی برای ارتقای فرهنگ ، اندیشه‌ها و ارزش های ایرانی تلاش کرد و نقش مهمی در تحولات اجتماعی و فرهنگی این کشور داشت. احمد کسروی در ۲۰ اسفند ۱۳۲۴ و در سن ۵۵ سالگی، در اتاق بازپرسی ساختمان کاخ دادگستری تهران «به ضرب گلوله و ۲۷ ضربه چاقو» توسط افراد گروه «فدائیان اسلام»، ترور شد. فتوای قتل احمد کسروی را مراجع تقلید بزرگ آن روزگار صادر کرده بودند. مقاله حاضر، دیدگاه‌های او را در مورد سه موضوع دین، آموزش و پرورش و حکومت مشروطه در ایران مورد بررسی قرار می دهد‌.

جلال خالقی مطلق

ابوالعباس ایرانشهری، فیلسوف ایرانی بود که در قرن‌های سوم و چهارم فعالیت می‌کرد. وی به عنوان استاد و معلم محمد زکریای رازی شناخته شده است. او مفهوم خدا را به عنوان بالاترین درک، توصیف می کرد و آثارش، تأثیر بسزایی در فلسفه و ادبیات ایرانی داشت. وی دین تازه‌ای را بنیان نهاده بود و معتقد بود که عشق و همبستگی قادر به هدایت جوامع به سمت صلح و تعادل هستند. او خود را پیامبر عجم میدانست همانطور که محمد پیامبر عرب بود. ابوالعباس ایرانشهری نیز بر تفاوت‌ها و تقابلات بین انسان‌ها تأکید داشت. او بر اهمیت ارزش‌ها و اخلاق به‌عنوان مبنای همبستگی در جوامع تأکید بسیار می‌کرد.

مقاله حاضر، نگاهی اجمالی به اندیشه های ابوالعباس ایرانشهری دارد.