جالل خالقی مطلق و جلال متینی

 

در اوضاع آشفته و مبهم جهان ایران همچنان با گرفتاریهای خود دست به گریبان است. پان عربیسم و پان تورکسیم درباره خوزستان و خلیج فارس و آذربایجان به تحریف حقایق مشغولند، همسایه شرقی هم نسبت به خراسان بی نظر نیست، برخی از گروههای سیاسی باصطالح »خودی« نیز در ایران و خارج از ایران، از ایران »کثیرالمله« نه ایران یکپارچه، و از آذربایجان شمالی و جنوبی و خودمختاری خلقهای کرد و بلوچ و ترک و ترکمن و عرب و...سخن می گویند. در چنین احوالی در سالهای اخیر موضوع نفی هویت ایرانی و نفی وجود ملتی به نام ملت ایران مطرح گردیده است با تکیه بر این نکته که اصوالا نطفه هویت ایرانی در اروپا بسته شده است نوشتار حاضر، بجز مقدمه کوتاه، مشتمل است بر دو بخش. بخش اول: »ایران در دوران باستان«، نوشته استاد جالل خالقی مطلق، و بخش دوم: »ایران در دوران اسلامی« نوشته استاد جالل متینی که بترتیب از نظر خوانندگان گرامی می گذرد.

اصغر فتحی

احمد کسروی، نویسنده، پژوهشگر و زبان شناس ایرانی در قرن بیستم بود. کسروی خواستار مبارزه با «واپس‌ماندگی فکری و علمی» و روشن‌گری و خردگرایی در تمامی وجوه زندگانی بود. وی بنیانگذار جنبشی سیاسی اجتماعی با هدف ساختن یک «هویت ایرانیِ سکولار» در جامعهٔ ایران، موسوم به جنبش «پاک‌دینی» بود که در دوره‌ای از حکومت پهلوی شکل گرف. وی برای ارتقای فرهنگ ، اندیشه‌ها و ارزش های ایرانی تلاش کرد و نقش مهمی در تحولات اجتماعی و فرهنگی این کشور داشت. احمد کسروی در ۲۰ اسفند ۱۳۲۴ و در سن ۵۵ سالگی، در اتاق بازپرسی ساختمان کاخ دادگستری تهران «به ضرب گلوله و ۲۷ ضربه چاقو» توسط افراد گروه «فدائیان اسلام»، ترور شد. فتوای قتل احمد کسروی را مراجع تقلید بزرگ آن روزگار صادر کرده بودند. مقاله حاضر، دیدگاه‌های او را در مورد سه موضوع دین، آموزش و پرورش و حکومت مشروطه در ایران مورد بررسی قرار می دهد‌.

احمد تفضلی

دهقانان در جامعه ساسانی از زمینداران کوچک محلی بودند که از نظر طبقاتی پائین تر از بزرگان وآزادان قرار می گرفتند. آنان از مهم‌ترین نگهبانان آداب و رسوم و فرهنگ باستانی و روایات ملی و میهنی به حساب میایند. از این روی با ورود تازیان به ایران و سقوط ساسانیان و فرو ریختن ساختار اجتماعی شاهنشاهی ساسانی دهقانان با نگهداری از فرهنگ و زبان ایرانی به حفظ تمدن کهن ایران کمک شایانی کردند

این گفتار به نقش قدرتمند دهقانان از زاویه‌های مختلف می‌ پردازد و نیز اهمیت آنان در حفظ فرهنگ و تمدن ایران را برجسته میکند

احسان یارشاطر

 

در اوضاع آشفته و مبهم جهان ایران همچنان با گرفتاریهای خود دست به گریبان است. پان عربیسم و پان تورکسیم درباره خوزستان و خلیج فارس و آذربایجان به تحریف حقایق مشغولند، همسایه شرقی هم نسبت به خراسان بی نظر نیست، برخی از گروههای سیاسی باصطالح »خودی« نیز در ایران و خارج از ایران، از ایران »کثیرالمله« نه ایران یکپارچه، و از آذربایجان شمالی و جنوبی و خودمختاری خلقهای کرد و بلوچ و ترک و ترکمن و عرب و...سخن می گویند. در چنین احوالی در سالهای اخیر موضوع نفی هویت ایرانی و نفی وجود ملتی به نام ملت ایران مطرح گردیده است با تکیه بر این نکته که اصوالا نطفه هویت ایرانی در اروپا بسته شده است نوشتار حاضر، بجز مقدمه کوتاه، مشتمل است بر دو بخش. بخش اول: »ایران در دوران باستان«، نوشته استاد جالل خالقی مطلق، و بخش دوم: »ایران در دوران اسلامی« نوشته استاد جالل متینی که بترتیب از نظر خوانندگان گرامی می گذرد.

جلال متینی

روز نجات آذربایجان از فرقه دموکرات یکی از رویدادهای مهم و درخشان در تاریخ یک قرن اخیر ایران است. این فرقه، به هدف جداسازی آذربایجان از ایران اقدام کرد و با تأیید و همکاری کشورهای خارجی، برای تجزیه و تفکیک ایران کوشید. اما در روز ۲۱ آذر ١٣٢٥، مردم آذربایجان به صورت جمعی و همراه با نیروهای امنیتی ایران، علیه این فرقه به پاخواستند و موفق شدند تمامیت ارضی کشور را حفظ کنند. این عمل، نشانه ای از همبستگی و اراده قوی مردم و دولت مرکزی ایران در حفظ وحدت کشور بود و به عنوان یکی از بزرگترین اقدامات ملی در تاریخ معاصر ایران شناخته می‌شود. مقاله پیش رو اتفاقات آن زمان را با مستندات تاریخی مورد بررسی قرار داده است.

اصغر فتحی

احمد کسروی، نویسنده، پژوهشگر و زبان شناس ایرانی در قرن بیستم بود. کسروی خواستار مبارزه با «واپس‌ماندگی فکری و علمی» و روشن‌گری و خردگرایی در تمامی وجوه زندگانی بود. وی بنیانگذار جنبشی سیاسی اجتماعی با هدف ساختن یک «هویت ایرانیِ سکولار» در جامعهٔ ایران، موسوم به جنبش «پاک‌دینی» بود که در دوره‌ای از حکومت پهلوی شکل گرف. وی برای ارتقای فرهنگ ، اندیشه‌ها و ارزش های ایرانی تلاش کرد و نقش مهمی در تحولات اجتماعی و فرهنگی این کشور داشت. احمد کسروی در ۲۰ اسفند ۱۳۲۴ و در سن ۵۵ سالگی، در اتاق بازپرسی ساختمان کاخ دادگستری تهران «به ضرب گلوله و ۲۷ ضربه چاقو» توسط افراد گروه «فدائیان اسلام»، ترور شد. فتوای قتل احمد کسروی را مراجع تقلید بزرگ آن روزگار صادر کرده بودند. مقاله حاضر، دیدگاه‌های او را در مورد سه موضوع دین، آموزش و پرورش و حکومت مشروطه در ایران مورد بررسی قرار می دهد‌.

جلال متینی

زبان فارسی، جایگاه بی‌نظیری در فرهنگ و تاریخ ایران دارد و نماد استقلال و بقا برای ملت ایران به حساب می‌آید. این زبان، یکی از مهمترین عوامل اتحاد و هویت ملی در میان مردم ایران است، چراکه از طریق آن می‌توان ارزش‌ها و اعتقادات مشترک جامعه را ترویج کرد. علاوه بر این، زبان فارسی به عنوان یک سند اصیل و منحصربه‌فرد در زمینه‌های ادبیات، شعر و فلسفه شناخته می‌شود که برای بقا و پیشرفت ملت ایران بسیار حیاتی است. به همین دلیل، حفظ و ترویج زبان فارسی و ارزش‌های فرهنگی و ادبی آن، در راستای تقویت یکپارچگی و وحدت ملی بسیار اهمیت دارد. تاریخ نشان داده است که در طول اعصار مختلف، بسیاری از دشمنان تلاش کرده‌اند تا اصالت این زبان را تضعیف کنند اما به سادگی نتوانسته‌اند آن را به خطر بیندازند. مقاله حاضر خلاصه‌ای از اتفاقاتی است که نشان می‌دهد چگونه زبان فارسی با ایستادگی و مقاومت از این مسیر پرتلاطم جان سالم به در برده است.

جلال خالقی مطلق

زبان فارسی، با تاریخی پرافتخار در دوران باستانی در زمان هخامنشیان شکل گرفت. فارسی از آغاز همواره به عنوان زبان اداری و فرهنگی ایران شناخته شد و تحولات تاریخی زیادی را پشت سر گذاشت. زمان اشکانیان و ساسانیان، زبان فارسی به عنوان نماد اجتماعی و فرهنگی درخشید. امروزه، به عنوان زبان رسمی ایران و ابزار ارتباطی میلیون‌ها نفر، هویت و آبروی یک ملت را بازتاب می‌دهد.

جلال خالقی مطلق

زبان فارسی، با تاریخی پرافتخار در دوران باستانی در زمان هخامنشیان شکل گرفت. فارسی از آغاز همواره به عنوان زبان اداری و فرهنگی ایران شناخته شد و تحولات تاریخی زیادی را پشت سر گذاشت. زمان اشکانیان و ساسانیان، زبان فارسی به عنوان نماد اجتماعی و فرهنگی درخشید. امروزه، به عنوان زبان رسمی ایران و ابزار ارتباطی میلیون‌ها نفر، هویت و آبروی یک ملت را بازتاب می‌دهد.

اصغر فتحی

احمد کسروی، نویسنده، پژوهشگر و زبان شناس ایرانی در قرن بیستم بود. کسروی خواستار مبارزه با «واپس‌ماندگی فکری و علمی» و روشن‌گری و خردگرایی در تمامی وجوه زندگانی بود. وی بنیانگذار جنبشی سیاسی اجتماعی با هدف ساختن یک «هویت ایرانیِ سکولار» در جامعهٔ ایران، موسوم به جنبش «پاک‌دینی» بود که در دوره‌ای از حکومت پهلوی شکل گرف. وی برای ارتقای فرهنگ ، اندیشه‌ها و ارزش های ایرانی تلاش کرد و نقش مهمی در تحولات اجتماعی و فرهنگی این کشور داشت. احمد کسروی در ۲۰ اسفند ۱۳۲۴ و در سن ۵۵ سالگی، در اتاق بازپرسی ساختمان کاخ دادگستری تهران «به ضرب گلوله و ۲۷ ضربه چاقو» توسط افراد گروه «فدائیان اسلام»، ترور شد. فتوای قتل احمد کسروی را مراجع تقلید بزرگ آن روزگار صادر کرده بودند. مقاله حاضر، دیدگاه‌های او را در مورد سه موضوع دین، آموزش و پرورش و حکومت مشروطه در ایران مورد بررسی قرار می دهد‌.

اصغر فتحی

احمد کسروی، نویسنده، پژوهشگر و زبان شناس ایرانی در قرن بیستم بود. کسروی خواستار مبارزه با «واپس‌ماندگی فکری و علمی» و روشن‌گری و خردگرایی در تمامی وجوه زندگانی بود. وی بنیانگذار جنبشی سیاسی اجتماعی با هدف ساختن یک «هویت ایرانیِ سکولار» در جامعهٔ ایران، موسوم به جنبش «پاک‌دینی» بود که در دوره‌ای از حکومت پهلوی شکل گرف. وی برای ارتقای فرهنگ ، اندیشه‌ها و ارزش های ایرانی تلاش کرد و نقش مهمی در تحولات اجتماعی و فرهنگی این کشور داشت. احمد کسروی در ۲۰ اسفند ۱۳۲۴ و در سن ۵۵ سالگی، در اتاق بازپرسی ساختمان کاخ دادگستری تهران «به ضرب گلوله و ۲۷ ضربه چاقو» توسط افراد گروه «فدائیان اسلام»، ترور شد. فتوای قتل احمد کسروی را مراجع تقلید بزرگ آن روزگار صادر کرده بودند. مقاله حاضر، دیدگاه‌های او را در مورد سه موضوع دین، آموزش و پرورش و حکومت مشروطه در ایران مورد بررسی قرار می دهد‌.

جلال خالقی مطلق

ابوالعباس ایرانشهری، فیلسوف ایرانی بود که در قرن‌های سوم و چهارم فعالیت می‌کرد. وی به عنوان استاد و معلم محمد زکریای رازی شناخته شده است. او مفهوم خدا را به عنوان بالاترین درک، توصیف می کرد و آثارش، تأثیر بسزایی در فلسفه و ادبیات ایرانی داشت. وی دین تازه‌ای را بنیان نهاده بود و معتقد بود که عشق و همبستگی قادر به هدایت جوامع به سمت صلح و تعادل هستند. او خود را پیامبر عجم میدانست همانطور که محمد پیامبر عرب بود. ابوالعباس ایرانشهری نیز بر تفاوت‌ها و تقابلات بین انسان‌ها تأکید داشت. او بر اهمیت ارزش‌ها و اخلاق به‌عنوان مبنای همبستگی در جوامع تأکید بسیار می‌کرد.

مقاله حاضر، نگاهی اجمالی به اندیشه های ابوالعباس ایرانشهری دارد.

جلال خالقی مطلق

جشن مردگیران، یکی از مراسم نوروزی در ایران باستان بود که در آن زنان به عنوان محور اصلی جشن به شمار می‌رفتند. این رویداد در پنجمین روز از ماه دوازدهم سال برگزار می‌شد و به نام سپندارمذگان نیز شناخته می‌شد. در این روز، مردان به زنان هدایایی می‌دادند و احترام خود را نسبت به زنان نشان می‌دادند. یکی از رسم های این جشن این بود که زنان شوهردار از شوهران خود درخواست کفش، لباس یا خرید کوزه‌های نو می‌کردند. این مراسم نشانه ای از تقدیر و احترام به نقش زنان در جامعه بوده و همچنان در برخی مناطق ایران بعنوان روزی برای بزرگداشت زنان جشن گرفته می‌شود.

مقاله پیش رو در ابتدا به بررسی واژه مردگیران می پردازد و در ادامه این جشن را از زوایای مختلف مورد بررسی قرار می دهد

احسان یارشاطر

ایران باستان در زمینه فرهنگی به عنوان مرکزی برجسته برای هنر، علوم، و ادبیات شناخته می‌شد. اهمیت زبان فارسی در آن دوران به وضوح دیده می‌شد و آثار ادبی و شعری به زبان فارسی نقش بسزایی در شکوفایی ادبیات داشت. این دوره‌های تاریخی و فرهنگی، تأثیرات عمیقی بر تشکیل و تکوین هویت ایرانی اعمال کردند و مبانی فرهنگ، زبان، و هویت ملی ایران را به وجود آوردند که تا امروز نقش مهمی در فرآیند تاریخی و فرهنگی این سرزمین ایفا می‌کنند. مقاله حاضر به بررسی سرگذشت ایران در دوران پیش از اسلام پرداخته و ایران را از جنبه های مختلفی نظیر آثار تمدن روم بر ایران، جهان بینی سیاسی و فرهنگی ایرانیان بررسی قرار داده است.

اصغر فتحی

احمد کسروی، نویسنده، پژوهشگر و زبان شناس ایرانی در قرن بیستم بود. کسروی خواستار مبارزه با «واپس‌ماندگی فکری و علمی» و روشن‌گری و خردگرایی در تمامی وجوه زندگانی بود. وی بنیانگذار جنبشی سیاسی اجتماعی با هدف ساختن یک «هویت ایرانیِ سکولار» در جامعهٔ ایران، موسوم به جنبش «پاک‌دینی» بود که در دوره‌ای از حکومت پهلوی شکل گرف. وی برای ارتقای فرهنگ ، اندیشه‌ها و ارزش های ایرانی تلاش کرد و نقش مهمی در تحولات اجتماعی و فرهنگی این کشور داشت. احمد کسروی در ۲۰ اسفند ۱۳۲۴ و در سن ۵۵ سالگی، در اتاق بازپرسی ساختمان کاخ دادگستری تهران «به ضرب گلوله و ۲۷ ضربه چاقو» توسط افراد گروه «فدائیان اسلام»، ترور شد. فتوای قتل احمد کسروی را مراجع تقلید بزرگ آن روزگار صادر کرده بودند. مقاله حاضر، دیدگاه‌های او را در مورد سه موضوع دین، آموزش و پرورش و حکومت مشروطه در ایران مورد بررسی قرار می دهد‌.

جلال متینی

تهاجم و فتح ایران توسط اعراب یکی از مهمترین رویدادهای تاریخ ایران است که منجر به تحولاتی بزرگ و دگرگونی‌های شگرف در سرنوشت و آینده این سرزمین گردید. این تهاجم در قرن هفتم میلادی، در زمان خلافت ابوبکر ۶۳۴–۶۳۲ ، آغاز شد و در نهایت، در سال ۶۵۱ میلادی با کشته شدن یزدگرد سوم آخرین شاهنشاه ساسانی ، باعث سقوط کامل دولت ساسانی گردید. انگیزه اصلی این حملات که منجر به ویرانی و تخریب بسیاری از شهرها، روستاها ایران شد و نیز موجب تلفات جانی بزرگی گردید غارت اموال و بردن زنان و فرزندان ایرانیان به بردگی بود. اشغال ایران، سرآغاز فرایند تدریجی گرویدن ایرانیان به دین بیگانه بود که چند قرن طول کشید. در مقاله حاضر سعی بر آن شده است که به اختصار اتفاقات آن دوران را از نظر بگذرانیم.